Mỡ máu có lợi- mỡ máu có hại là như thế nào?
- Cholesterol không hoàn toàn là chất có hại. Nó bao gồm một phần chất béo thiết yếu mà tế bào trong cơ thể chúng ta cần.
- Cholesterol có thể được tạo ra từ gan, hoặc được thu nạp từ thức ăn.
- Cholesterol được vận chuyển trong máu nhờ chất trung gian vận chuyển, đó chính là lipoprotein.
- HDL được xem là “cholesterol tốt”. Lượng HDL cholesterol bị giảm có thể do hút thuốc lá, thừa cân, béo phì,… Do đó, để làm tăng HDL cholesterol, cần bỏ hút thuốc, duy trì cân nặng hợp lý, tăng cường thể dục thể thao…
- LDL là “cholesterol xấu” – yếu tố gây nên tình trạng xơ vữa động mạch, là nguyên nhân dẫn tới các bệnh lý đe dọa tính mạng như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ. LDL cholesterol có thể tăng do các yếu tố liên quan đến chế độ ăn, các thói quen không tốt như hút thuốc lá, ít vận động, hoặc liên quan tới các bệnh lý như tăng huyết áp, đái tháo đường…
Ăn mỡ có gây bệnh mỡ máu không?
Thực phẩm mà chúng ta ăn vào chỉ là nguyên liệu. Trong cơ thể, gan có nhiệm vụ lấy những nguyên liệu này, để chuyển hóa thành nguồn năng lượng cho cơ thể.
Gan cũng chính là nơi lấy các nguyên liệu và tổng hợp thành “mỡ trong máu”, cụ thể là cholesterol, triglyceride (và một số chất khác).
Không có chuyện ăn mỡ vào thì mỡ đi thẳng vô máu, gây bệnh mỡ máu.
Tại sao có người hầu như không ăn dầu mỡ nào, kiêng khem hoặc ăn chay, nhưng đi khám bệnh thì mỡ trong máu vẫn cao?
Một số người có “cơ địa” đặc biệt, với cùng lượng nguyên liệu từ thực phẩm ăn vào như nhau, gan của họ có khuynh hướng tổng hợp các thành phần mỡ máu như cholesterol nhiều hơn người khác.
Gan cũng có khuynh hướng tăng tổng hợp thành mỡ xấu nhiều hơn bình thường nếu bạn thừa cân béo phì, ít vận động thể dục, hút thuốc lá, hoặc trong một số bệnh lý.
Nếu mỡ trong máu là do cơ địa, thì đâu cần tiết chế ăn uống?
Không đúng, chế độ ăn uống vẫn đóng góp một phần vào việc kiểm soát mỡ máu nói riêng và nguy cơ xơ vữa mạch máu nói chung.
Ăn uống thừa calories gây thừa cân béo phì, cũng là một yếu tố nguy cơ tim mạch.
Chế độ ăn uống lành mạnh và cân đối, cùng những biện pháp khác như tập thể dục, có đời sống tinh thần cân bằng, đều góp phần làm giảm mỡ máu đến mức tốt nhất có thể.
Nếu muốn phòng tránh xơ vữa mạch máu và bệnh tim mạch thì nên kiêng cữ thứ gì?
Thứ đầu tiên mà bạn phải nhớ kiêng tránh chính là thức ăn nhanh như khoai tây chiên, gà rán, pizza,…; thực phẩm siêu chế biến (ultra processed foods) như xúc xích, phô-mai, bánh kẹo snack, chocolate, mì gói,… và thức uống có đường như nước ngọt, trà sữa…
Đây là các loại thực phẩm đã được chứng minh làm tăng nguy cơ xơ vữa mạch máu và bệnh tim mạch.
Tại sao người gầy vẫn bị mỡ máu?
Không chỉ người béo phì, tăng cân hay người cao tuổi chức năng chuyển hóa suy giảm dễ gặp mỡ máu cao mà người gầy cũng có thể bị mỡ máu. Nguyên nhân chính là do chứng rối loạn chuyển hóa lipid máu.
Thông thường, gan nhận nhiệm vụ chuyển hóa cholesterol (cholesterol 75% do gan tổng hợp, 25% còn lại từ thức ăn). Tuy nhiên, khi chức năng gan bị rối loạn, việc chuyển hóa mỡ gặp trục trặc sẽ dẫn đến việc tổng hợp cholesterol bị rối loạn, dẫn đến mỡ máu cao. Nếu người gầy trong gia đình có người mắc mỡ máu cao liên quan đến gen di truyền thì cũng có khả năng bị mỡ máu. Các gen này gây ra biến đổi trong quá trình tổng hợp và phân giải các chất béo.
Ngoài ra, máu nhiễm mỡ ở người gầy là do chế độ ăn uống sinh hoạt không hợp lý. Rất nhiều người cho rằng người gầy cơ thể khó hấp thụ các chất, ăn mà “không béo được” nên không chú ý đến các thức phẩm nhiều dầu mỡ, tinh bột, đường, rượu bia… và ít vận động hơn. Những yếu tố này sẽ làm tăng nguy cơ cholesterol trong máu.
Tăng cholesterol ở người gầy rất nguy hiểm, do không có những yếu tố nguy cơ có thể nhìn thấy nên phần đông tâm lý chủ quan khiến việc phát hiện và điều trị khó khăn. Do vậy, dù ở bất kỳ độ tuổi hay thể trạng nào cũng không nên chủ quan với bệnh mỡ máu.
Liên hệ tư vấn miễn phí: 0943.783.111